Periyodik bakım; motorlu araçlar üzerinde belirli aralıklarla kontrol, ayar ve değiştirme işlemlerinin gerçekleştirilmesidir. Bu işlem aracın performansı ve güvenlik açısından çok önemlidir. Periyodik bakım, aracın yürüyen aksamı ile ilgili işleyişin kontrolünü sağlaması sayesinde arızalara erken müdahale, keyifli ve güvenli bir sürüş faydasını sağlar. Periyodik bakımın içeriğini belirli başlıklarda değerlendirebiliriz” yani “periyodik bakımda nelere bakıldığını” aşağıda tek tek açıklıyoruz.
1- Lastik bakımı
Aracınızın lastiklerinin hava basıncı, aşınma seviyesi, balans, ön düzen ayarı, içe kapanıklık, dışa açıklık, kamber, kaster vs. mekanik ayar bozuklukları ile lastik supap kapakları kontrolü ve iyileştirmeler yapılmalıdır.
2- Motor Yağı Değişimi
Motor yağı, aracın çalışması esnasında hareketli parçalar arasında bir yağ katmanı oluşturarak sürtünme ve aşınmayı azaltır. Kimyasal yapısı sayesinde motor parçalarını temizler. Motor yağı seviyesi belli aralıklarla kontrol edilmelidir. Sıkça yapılan seyahatlar veya yoğun trafikte sürekli durup kalmak araç yağınızın daha erken sürede değişimine neden olur ve en geç yılda bir kez değiştirilmesi gerekir.
3- Yağ Filtresi Değişimi
Yağ filtresi, motor yağını süzer ve yağlama kanallarına akış işlevini görür. Filtreler her araçta standart bir konuma sahip değildir; modele bağlı olarak motorun ön, arka veya yan taraflarında olabilirler. Yağ filtresinin zamanında değiştirilmesi ve düzenli olarak bakımının yapılması yağ kanallarında oluşabilecek tıkanmaların önüne geçer ve araç performansına katkı yapar.
4- Hava Filtresinin Değişimi
Hava filtresi, motorun verimli çalışabilmesini sağlayan önemli parçalardan biridir ve havadaki toz taneciklerini süzmek işleviyle, motora temiz hava girişini sağlar. Aracın kullanılma sıklığı ve sürüş alanlarının tozlu olmasına bağlı olarak hava filtresi tıkanabilir. Periyodik bakım yaptırarak, hava filtresinin tıkanmasından kaynaklanacak performans düşüşü ve verim kaybına engel olunabilir.
5- Polen Filtresinin Değişimi
Polen Filtresi; araç içine girmeye çalışan tozları tutar ve yolcuların alerjik hastalıklara yakalanmasına engel olur. Bu nedenle, aracın polen filtresinin periyodik bakımlarda kontrol edilmesi ve gerekli durumlarda değişiminin yapılması çok önemlidir. Polen filtresi, 12.000 ve 15.000 km arası sürüşte veya ortalama olarak yılda iki kez değiştirilmelidir.
6- Yakıt Filtresi Değişimi
Yakıt filtresi, aracınızın yakıtındaki yabancı maddeleri süzmek görevinin yapar ve yakıt pompasına temiz yakıtın ulaşmasını sağlar. Yakıt filtresi bakımı, daha az yakıt tüketmek, daha fazla performans almak ve motorun ömrünü uzatmak için önemli bir gerekliliktir.
7- Akünün Bakımı
Akü, araçların çalışmasını ve ilk hareketi sağlayan, marş motoruna akım gönderen, kimyasal anlamda enerji depolayan ve gerektiğinde bu kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çeviren parçadır. Akü, pozitif ve negatif iki kutba sahiptir. Bu kutuplar; araçtaki klima, silecek, radyo ve motor ateşleme sistemine bağlıdır. Akü bakımında; akü voltajı ölçümü yapılır ve araçların akü bağlantı kabloları, elektrolit seviyesi kontrol edilmeli ve kutup başı temizliği de yapılmalıdır.
8- Ateşleme Bujisi Kontrolü
Bujiler, benzinli araçlarda ateşlemenin en önemli parçasıdır ve gözle kontrol ve eski nesil araçlardaki gibi buji üzerindeki yanma sonrası kalan kir/tortu gibi birikintilere bakarak gözle kullanılabilir veya değişmesi gerektiği anlaşılabilir. Bujilerin kontrol edilmesi ve gerektiğinde değiştirilmesi, yetersiz ateşlemenin bir sonucu olarak yaşanan tekleme problemini engelleyecektir.
9- Fren Sistemi Kontrolü
Fren sistemi, direkt olarak lastiklere kuvvet uyguladığı için sağlıklı fren olması için aracın ön mekanizma ayarlarının da doğru olması her iki teker ve arka tekerler arası fren kuvveti uyumunun olması gerekir . Araçla güvenli yolculuk yapabilmek adına fren sisteminin kontrolü çok büyük öneme sahiptir. Aracın ön ve arka fren balataları, fren merkezi, fren hortumları, fren hidroliği gibi aksamlarının düzenli kontrolü güvenli bir sürüş için önemli bir gerekliliktir.
10- Far ve Aydınlatma Sistemi Kontrolü
Trafik yoğunluğunun artmasıyla daha çok önem kazanan far ve aydınlatma sistemleri sürüş güvenliği için dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli konudur. Araçla yapılan yolculukta sürücünün görüş kalitesi ve gerek arkadan takip eden ve gerekse karşıdan gelen araç sürücülerinin görebilmesi güvenli bir sürüş için çok önemlidir. Periyodik bakımlarda aracın far ve aydınlatma sistemlerinin kontrolleri yapılmalıdır.
11- Klima Sistemi Kontrolü
Araçta bulunan klimalar karanlık ve nemli ortamlar olduğu için küf ve mantar oluşumuna uygun yerlerdir. Özellikle kış aylarında ihmal edilen araç klimaları, küf ve bakteri oluşumuna ortam sağlar ve bakım yapılmazsa yaz aylarında hastalıklara neden olabilir. Bunun yanında yapılan yolculuklarda aracın iç ısısı sürüş performansını etkilediği için klima sisteminin düzgün çalışması önemlidir.
12- Süspansiyon Sisteminin Kontrolü
Süspansiyon sisteminde bir problem olması genellikle sürüş konforu ve araç dengesinin bozulmasına neden olur. Aracın dengesini kaybetmesi, bozuk zeminlerde ise aşırı sallantı, yan yatma, zıplama ve yolda gezinme gibi sorunlara yol açar. Bunun yanında sürüş anında aşırı titreşim ve ses de yapabilir. Aracın zemin ile temasında rol oynayan amortisörler, rot başı ve rotillerin kontrol edilmesi ve gerekli durumlarda parçalar ile ilgili değişiklikler yapılması ile araç yol tutuşu, performansı ve sürüş güvenliği artar.
13- Egzoz Sistem Kontrolleri
Motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazlarının neden olduğu hava kirliliğinin etkilerinden canlıları ve çevreyi korumak, egzoz gazı kirleticilerinin azaltılmasını sağlamak için egzoz sistemi kontrolleri zorunlu kılınmıştır. Aracın egzoz sistemi ve onunla ilişkili bütün bağlantılar kontrol ettirilir ve egzozda çatlak veya delik olmaması gerekliliği yapılır. Bu açıdan bir problem varsa mutlaka tamir ettirilmelidir.
